Coraz bliżej święta….. Jak blisko polskim tradycjom świątecznym są tradycje naszych sąsiadów zobaczcie sami.

Tradycje niemieckiego adwentu

U naszych zachodnich sąsiadów Boże Narodzenie jest najpiękniejszym wydarzeniem w roku. Świętowanie rozpoczyna się już 4 tygodnie przez Wigilią w pierwszą niedzielę adwentu, w każdą koleją zapala się 1 świeczkę na adwentowym wianku. W dzień Bożego Narodzenia płoną więc wszystkie cztery świece. Wraz z rozpoczęciem adwentu pojawiają się tradycyjne Jarmarki Bożonarodzeniowe (Weihnachtsmarkt). Jest to niezwykle sympatyczna tradycja, która obecnie jest już popularna w wielu państwach europejskich. W trakcie jarmarków odbywają się świąteczne koncerty, można zjeść świąteczną kuchnię i napić się grzanej herbaty albo wina (Glühwein).

jarmark świąteczny

Tradycyjna niemiecka kuchnia świąteczna to sałatka kartoflana, potrawy z kapusty kiszonej i pieczone kiełbasy. Zaś 25 grudnia wszyscy siadają do uroczystego obiadu, podczas którego króluje pieczona gęś, kaczka, indyk lub dziczyzna.

To właśnie z Niemiec wywodzi się tradycja stawiania przystrojonej choinki w domu. Jednak to nie pod choinką układane są świąteczne prezenty, które zwyczajowo chowane są pod stołem. Do niemieckich dzieci Mikołaj przychodzi podobnie jak w Polsce dwa razy – najpierw 6 grudnia – der heilige Nikolaus – ma na sobie czerwone szaty i biskupią czapkę. W jego towarzystwie przybywa również Knecht Ruprecht – mnich z kijem, który oprócz worka z prezentami niesie ze sobą rózgi dla niegrzecznych dzieci. W Wigilię do dzieci przychodzi zaś Świąteczny Gość (Weihnachtsmann) lub, w zależności od regionu, Dzieciątko (Christkind).

Świeckie święta Czechów

Czesi, pomimo tego że są narodem bardzo zeświecczonym (prawie 80% Czechów uważa się za osoby niewierzące) to tradycja świąteczna jest u Nich wciąż obecna. Podobnie jak w Niemczech, również w Czechach świętowanie rozpoczyna się od pierwszej niedzieli adwentu, odbywają się popularne Jarmarki Bożonarodzeniowe oraz wystawiane są piękne szopki w centrach miast i w kościołach.

Czesi święta obchodzą bardzo rodzinnie. Dzień Wigilii to u Nich Štědrý den (Szczodry Dzień). Jest to dzień wolny od pracy, Czesi w tym czasie przygotowują się do świąt, pod Mostem Karola w Pradze ludzie spotykają się by wspólnie śpiewać kolędy.

Podczas wieczornego spotkania rodzinnego (Štědrý večer, pl. Szczodry wieczór) podaje się smażonego karpia w towarzystwie sałatki ziemniaczanej. Na stole króluje również zupa rybna i kuba, czyli pęczak z grzybami, majerankiem i czosnkiem, zapiekany w piekarniku.

 

Prezenty dzieciom przynosi Dzieciątko, Aniołek lub Jezusek, jego przyjście sygnalizuje dźwięk dzwoneczka, jednak jest on niewidzialny dla dzieci. Kolejne dni świąteczne upływają pod znakiem jedzenia ciasteczek (vánoční cukroví) i oglądania bajek.

Słowacki opłatek inny niż wszystkie

Słowackie święta są podobne za równo do naszych jak i czeskich. Ciekawostką jest, że Słowacy nie przestrzegają postu, a na stole wigilijnym możemy skosztować kiełbasy z papryką. Na uroczystej kolacji możemy spodziewać się również karpia, sałatki ziemniaczanej czy Vánočki, czyli białego ciasta przypominającego chałkę.

To co szczególnie wyróżnia słowackie święta to forma opłatka w jakiej podawany jest on w czasie Wigilii. Jest on okrągły i jasnobrązowy, a podaje się go z miodem (symbolem słodkiego życia) i czosnkiem (symbolem zdrowia).

Kūčios czyli Wigilia pełna magii na Litwie

Tradycja świąteczna na Litwie z pozoru nie wiele różni się od polskiej. W domach ubierana jest choinka, a na stole możemy znaleźć 12 potraw postnych. Litwini dzielą się opłatkiem i prezentami, w obecności całej rodziny, która zjeżdża do domu rodzinnego z całego świata, ale również z zaświatów. Oznacza to również zmarłych krewnych, więc z tego powodu na stole jest zawsze umieszczane dodatkowe nakrycie.

Po tradycyjnej kolacji Litwini w wielu domach wprowadzają element magiczny, jest to związane z mocno zakorzenioną tradycją pogańską. Tradycją jest kłaść siano pod obrusem – każda osoba musi wyciągnąć jeden kawałek siana – im dłuższy kłos wyciągniesz, tym dłużej będziesz żył. Najpopularniejszymi i najbardziej znanym przesądem Wigilii jest to, że o północy zwierzęta zaczynają rozmawiać między sobą ludzkimi głosami. Jeśli ktoś je słyszy nie będzie już długo żył...

Prawosławne tradycje świąteczne, czyli jak obchodzą święta Ukraińcy, Rosjanie
i Białorusini

Nasi wschodni sąsiedzi w większości są wyznania prawosławnego i w takim obrządku obchodzą Wigilię, która przypada 6 stycznia. To z powodu obowiązującego kalendarza juliańskiego, który jest opóźniony w stosunku do gregoriańskiego o 13 dni.

kutia

Okres świąteczny, który trwa od 6 do 19 stycznia poprzedza 40-dniowy post podczas którego prawosławni powstrzymują się od spożywania mięsa i jego przetworów, nabiału a często także ryb. Ostatnim dniem postu jest Wigilia, na której podane zostanie 12 dań postnych, wśród których króluje kutia – zwyczajowo robiona jest z obtłuczonej pszenicy, ziaren maku, słodu, miodu, bakalii: różnorakich orzechów, rodzynek i innych dodatków.

prosfora

 
Nasi wschodni sąsiedzi do stołu zasiadają gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka, głowa rodziny odmawia modlitwę i wszyscy dzielą się prosforą – chlebkiem, zrobionym z mąki, wody, soli i zakwasu, poświęconym w cerkwi.

Zwyczajowo na Nowy Rok – 1 stycznia przychodzi do dzieci Dziadek Mróz, wraz ze swoją wnuczką śnieżynką, aby wręczyć im prezenty. W niektórych rejonach Ukrainy świętuje się również Mikołajki, które w obrządku wschodnim przypadają 19 grudnia.

Okres świąteczny kończy się 19 stycznia w święto Chrztu Pańskiego, tego dnia po mszy świętej w cerkwi odbywa się procesja do jeziora bądź rzeki, gdzie następuje poświęcenie wody. Święto to nazywane jest świętem Jordanu.

Gdy zastanowimy się nad tym jak wiele różnych tradycji związanych jest z obchodzeniem świąt w różnych krajach Europy, to widzimy jak bardzo różnorodni jesteśmy, łączy nas w tym wszystkim jedno, chęć spędzenia czasu z rodziną i bliskimi. Życzenia radości, miłości i powodzenia w nadchodzącym roku to najważniejsze w tradycji obchodzenia świąt w każdym kraju i w każdym obrządku.

Frohe Weihnachten, Veselé Vánoce, Linksmų Kalėdų, щасливого Різдва

Wesołych Świąt 😊